«عاشورا» را نمی‌توان با هیچ هنری به خوبی «نگارگری» نمایش داد

امیرحسین آقامیری هنرمند نگارگر در گفتگو با خبرنگار مهر درباره نگارگری عاشورایی و اینکه این نوع نگارگری چقدر قابلیت کار دارد و چقدر نگاه جهانی می‌توان به آن داشت، بیان کرد: اولاً اینکه نگارگری ما از دو فرهنگ غنی ایرانی و اسلامی بر آمده است؛ یعنی نگارگری ما بعد از ظهور اسلام و ورود تفکر اسلامی به فرهنگ ما به شدت تحت تأثیر مضامین و شعائر دینی قرار گرفته است، به طوری که آثاری را که زیر مجموعه نگارگری هستند و در این زمینه ساخته می‌شوند، به عنوان هنرهای اسلامی می‌شناسند. زمانی که می‌خواهیم موضوعات عاشورایی را که منبع آنها خود اسلام و مضامین دینی است، کار کنیم با هیچ هنری به خوبی نگارگری نمی‌توان آنها را نشان داد، چرا که ساحت قدسی و ساحت فرا زمینی دارد.

وی گفت: هر چقدر بتوانیم ارزش‌های دینی و درونی خودمان را پالایش کنیم و آنها را به نمایش بگذاریم به همان اندازه در کارمان موفق خواهیم بود. از آنجایی که من، هنر را آینه درون انسان می‌دانم، همیشه به هنرجویانم می‌گویم که اگر می‌خواهید در کارهای مذهبی و یا هر زمینه‌ای موفق باشید، باید درونتان را پالایش کنید؛ یعنی پلیدی‌ها و پلشتی‌ها را از درونتان پاک کنید و هر اندازه که درون خویش را پاک کنید، نور و جلوه کار شما بیشتر می‌شود و در آن زمینه موفق‌تر خواهید بود و باید بتوانید ارتباط و اتصال واقعی با آن فرهنگ داشته باشید.

آقامیری تصریح کرد: نمی‌توانم به فراخور شرایط زمانی و موقعیتی که در آن قرار دارم و کار می‌کنم، وارد ساخت کار مذهبی بشوم، چرا که یک کار مصنوعی از آب در می‌آید مگر آنکه دلم با آن فضا انس گرفته باشد. هر چقدر بتوانم در این فضا عمیق‌تر شوم، در کاری که انجام می‌دهم به همان اندازه درک بیشتری پیدا می‌شود.

وی که به تازگی ۲ اثر با عنوان‌های «حضرت علی اصغر» و «حضرت ابوالفضل» را در نمایشگاه نگارگری عاشورایی «دلدادگی» به نمایش گذاشته بود، درباره این ۲ اثر و اینکه به‌کارگیری رنگ در این آثار با چه رویکردی صورت گرفته، توضیح داد: چون ارادت خاصی به حضرت ابوالفضل دارم، همیشه دوست داشتم که یک تابلو از ایشان داشته باشم و این تابلو را بیست و یک سال پیش کشیدم. رنگ‌هایی که در این اثر استفاده کردم، سبز و آبی است؛ آبی رنگ آسمان است و سبز هم رنگ رستاخیز، که این رنگ‌ها، رنگ معنوی و قدسی است و فضایی که این رنگ‌ها در کار ایجاد کرده‌اند، به ارزش اثر و حرکت مثبتی که حضرت داشتند کمک زیادی کرده است. همچنین از آنجا که حضرت علی اصغر (ع) در اوج مظلومیت قرار داشتند، تابلوی ایشان را در یک فضای تک رنگ کشیدم و می‌خواستم بگویم به یک بچه شش ماهه هم رحم نکردند و در قسمت بالای تابلو، اشقیا را کشیدم و هیچ چیزی اطراف آنها نیست. فضایی تک رنگ با رنگ‌های نخودی و قهوه‌ای و کرم ایجاد کردم که فضای کربلا و حزن آن را نشان بدهم.

متأسفانه نگارگری ما با توجه به اینکه یک هنر منحصر به فرد در دنیا است، هر چه که ما در داخل داشتیم خارجی‌ها جمع کرده و برده‌اند و صدها کتاب درباره آن نوشته‌اند ولی ما خودمان خیلی به آن بی‌توجهی و بی‌مهری می‌کنیم این هنرمند نگارگر در پاسخ به این پرسش که هنر نگارگری ایرانی به ویژه نگارگری عاشورایی چقدر قابلیت نمایش جهانی دارد و چقدر کم کاری در این مورد صورت گرفته، گفت: متأسفانه نگارگری ما با توجه به اینکه یک هنر منحصر به فرد در دنیا است، هر چه که ما در داخل داشتیم خارجی‌ها جمع کرده و برده‌اند و صدها کتاب درباره آن نوشته‌اند ولی ما خودمان خیلی به آن بی توجهی و بی‌مهری می‌کنیم؛ ضمن اینکه تنها هنر اسلامی، «نگارگری» است یعنی ویژگی‌هایی که در تفکرات اسلامی، مضامین و شعائر دینی ما وجود دارد، هیچکدام شاید در هنرهای دیگر نباشد. شاید هنرهای دیگر مانند نقاشی، موضوعات مذهبی داشته باشد اما نگارگری ساختارش از آن مضامین گرفته شده است؛ اینکه پرسپکتیو ندارد، همه چیز تقارن دارد و در تقارن است که وحدت ایجاد می‌شود. این موارد باعث می‌شود که هنر ما هنر منحصر به فردی باشد ولی متأسفانه ما خودمان نسبت به آن خیلی بی مهر هستیم.

وی درباره ثبت جهانی نگارگری (مینیاتور) نیز بیان کرد: متأسفانه این هنر ما به اسم چهار کشور ثبت شده است در صورتی هنر آن‌ها با هنر ما قابل رقابت نیستند و هر چه دارند از ایران است و آنها از خودشان چیزی نداشتند.

آقامیری در پایان تصریح کرد: بخشی از این اتفاق، بحث سیاست جهانی است که نسبت به ایران جبهه گرفته‌اند و متأسفانه ما خودمان به هنرمان اهمیت نمی‌دهیم و برایش تلاش نمی‌کنیم. ما باید قبل از ثبت کردن هنر مینیاتور توسط کشورهای دیگر، تبلیغات وسیعی در دنیا انجام می‌دادیم تا اجازه این کار به آنها داده نشود. بنابراین تا زمانی که ما به هنر و هنرمندان خودی بی مهری می‌کنیم طبیعی است که آنها رقابت را می‌برند.